Het examenjaar is voor veel leerlingen een spannend, maar ook intensief jaar. Of je nu vmbo, havo of vwo doet: dit is het jaar waarin al je harde werk wordt beloond met een diploma. Maar hoe ziet zo’n examenjaar er eigenlijk uit? En wat kun je verwachten qua examens, stressmomenten en voorbereiding? In deze blog leggen we het stap voor stap uit, zodat jij precies weet wat er gaat komen!
De start van je examenjaar
In september begint je laatste schooljaar op het vmbo, havo of vwo. Je krijgt meteen te horen welke vakken je in je examenpakket hebt en welke stof je moet beheersen. Veel scholen geven aan het begin van het jaar een PTA (Programma van Toetsing en Afsluiting). Hierin staat precies:
- Welke schoolexamens je krijgt
- Hoe zwaar ze meetellen
- Wanneer de schoolexamens/ centraalexamens plaatsvinden
Dit PTA is je ‘routekaart’ voor het hele schooljaar.
In dit document staat precies welke SE en CE's, opdrachten en projecten je moet maken, wanneer deze plaatsvinden en hoe zwaar ze meetellen voor je eindcijfer. Denk hierbij aan schriftelijke schoolexamens, praktische opdrachten, mondelingen en soms zelfs excursies of presentaties die onderdeel zijn van je beoordeling.
Het PTA helpt je om overzicht te houden, omdat je in één oogopslag ziet:
- Welke stof je moet leren per toetsmoment
- Hoeveel procent elke toets meetelt voor je cijfer
- Welke deadlines je niet mag missen
- Wanneer de belangrijke momenten in het jaar zijn
Omdat alle onderdelen uit het PTA meetellen voor je SchoolExamen (SE), is het belangrijk dat je dit document goed doorneemt en er regelmatig op terugkijkt. Zo kom je niet voor verrassingen te staan en kun je op tijd beginnen met voorbereiden. Veel leerlingen hangen hun PTA op een zichtbare plek thuis of zetten alle data meteen in hun agenda!
SE’s en CE’s – Wat is het verschil?
In je examenjaar heb je te maken met SE’s (SchoolExamens) en CE’s (Centrale Examens).
- SE’s: Deze schoolexamens maak je op school, verspreid over het jaar. Ze tellen mee voor je eindcijfer en kunnen bijvoorbeeld proefwerken, praktische opdrachten of mondelinge examens zijn.
- CE’s: Dit zijn de centrale eindexamens die in mei worden afgenomen in heel Nederland, voor alle leerlingen van vmbo, havo en vwo.
Je eindcijfer wordt berekend door het gemiddelde van je SE’s en je CE’s.
De examenplanning
Hoewel elk vmbo, havo en vwo-traject een iets andere planning heeft, volgt het examenjaar vaak een vergelijkbaar ritme. Hieronder vind je een globaal overzicht van hoe het jaar eruitziet en wat je in iedere periode kunt verwachten.
September – oktober: Opstarten en herhalen
De eerste weken van het schooljaar staan in het teken van opstarten en wennen aan je nieuwe rooster, docenten en het hogere werktempo. Veel scholen beginnen met een korte herhaling van stof uit vorige jaren, zodat je basiskennis weer op peil is. Je maakt vaak al je eerste schoolexamenonderdelen, die meetellen voor je SchoolExamen (SE). Dit is daarom een ideaal moment om je planning goed op orde te krijgen.
November – februari: Schoolonderzoeken en projecten
Dit is de langste fase van het examenjaar en voor veel leerlingen ook de drukste. In deze maanden maak je veel schoolonderzoeken, werkstukken en soms profielwerkstukken (PWS) als je op de havo of vwo zit. Ook praktische opdrachten en mondelingen komen nu vaak voorbij. Het is belangrijk om in deze periode goed bij te blijven, want achterstanden zijn lastig in te halen.
Maart – april: Laatste SE’s en oefenexamens
In het voorjaar rond je de laatste SE’s af. Daarnaast maken veel scholen in deze periode oefenexamens. Deze proefexamens geven je een realistisch beeld van wat je kunt verwachten bij het centrale eindexamen (CE) in mei. Het is dé periode om actief te herhalen en veel examenvragen te oefenen.
Mei: Centrale examens
In mei beginnen de centrale examens voor alle leerlingen in Nederland. Deze periode duurt vaak twee tot drie weken, afhankelijk van hoeveel vakken je hebt. De spanning is groot, maar door je voorbereiding in de maanden ervoor weet je precies wat je kunt verwachten.
Juni: Herkansingen en uitslag
Halverwege juni hoor je of je geslaagd bent. Heb je net een onvoldoende gemiddeld? Dan krijg je vaak de kans om een vak te herkansen. De herkansingen zijn meestal kort na de eerste uitslag, zodat je nog op tijd weet of je alsnog je diploma haalt.
Juli: Diploma-uitreiking
Als alle examens en herkansingen achter de rug zijn, is het tijd voor het hoogtepunt: de diploma-uitreiking. Een feestelijke afsluiting van je vmbo, havo of vwo-tijd, waarbij je samen met klasgenoten, familie en docenten terugkijkt op een intens maar bijzonder jaar.
Wat kun je verwachten qua werkdruk?
Je moet in dit jaar namelijk niet alleen nieuwe stof leren, maar ook alle stof van de vorige jaren goed beheersen. Bij veel vakken komt oude stof terug in het eindexamen, dus het is belangrijk dat je blijft herhalen en regelmatig oefent. Het maakt een groot verschil of je de basis goed onder de knie hebt voordat je de moeilijkere onderwerpen aanpakt.
Veel leerlingen merken dat de druk in maart en april het hoogst is. Dit komt omdat je in deze maanden vaak je laatste SE’s nog moet afronden, terwijl je je ook al moet voorbereiden op de centrale examens (CE). Hierdoor kan het voelen alsof je constant aan het leren bent, en planning wordt dan echt essentieel.
Daarnaast spelen factoren als huiswerk, projecten en praktische opdrachten mee in de druk. Het is normaal dat je soms het gevoel hebt dat er te veel op je bord ligt. Met een goede planning, regelmatige pauzes en eventueel extra hulp van online examentrainingen zoals MyTutor, die alles overzichtelijk voor je op een rijtje zet, van samenvattingen en begrippenlijsten tot oefenexamens per onderwerp en nog veel meer, kun je deze periode een stuk gemakkelijker doorstaan!
Conclusie:
Je examenjaar is een drukke maar leerzame periode. Door op tijd te beginnen, een goede planning te maken en hulp te vragen wanneer dat nodig is, vergroot je je kans op slagen. Of je nu vmbo, havo of vwo doet: met de juiste voorbereiding kun je met vertrouwen je eindexamen maken.
